صحبت ما در این بخش از مقالات تخصصی اکوصنعت با عزیزانی است که آشنایی اولیه با کارخانه خوراک دام و طیور را دارند و در حال حاضر قصد دارند به طور دقیق با بروزترین روند دریافت مجوز ها، تهیه بیزینس پلن و مشاوره نهایی برای طراحی و خرید ماشین آلات خط تولید خوراک مدنظرشان اقدام کنند. در نتیجه اگر سوال ها و نگرانی های زیر را دارید این بخش را از دست ندهید.
- چطور مطمئن شوم در منطقه ما کارخانه خوراک دام بهتر است یا کارخانه خوراک طیور؟
- نقطه سر به سر احداث کارخانه خوراک در منطقه ما چه مدت میباشد؟
- چگونه میتوان با اصلی ترین مصرف کنندگان خوراک پلت منطقه مان ارتباط بگیرم تا بتوانم بازاریابی قوی ای داشته باشم؟
- روال دقیق دریافت مجوز های مربوطه برای خط تولید مدنظر من در سال 1403 چیست؟
- طرح توجیهی کارآمد و قابل قبول سازمان های ذیربط را چگونه باید تهیه کنم؟
- برای خرید تجهیزات کارخانه خوراک دام یا طیور سراغ چه برندی بروم؟ اصلا ایرانی یا خارجی؟
ما در ادامه این چالش ها را مورد بررسی قرار داده ایم هرچند این حوزه بسیار تخصصی است و فارغ از مسیر کلی، برای مناطق خاص و یا خط تولید در ظرفیت های خاص شرایط متفاوتی حاکم است. شما میتوانید برای دریافت مشاوره دقیق تر در مورد هر کدام از چالش هایتان به طور مستقیم با کارشناسان ما ارتباط بگیرید.
مشاوران ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به شما هستند
با پشتیبانی حرفه ای نزدیک به یک دهه در کنار شما هستیم.
فهرست مطالب
کارخانه خوراک دام از دیرباز تا به امروز
یکی از مشاغل مرتبط با صنعت دام و طیور و ابزیان تهیه و توزیع خوراک می باشد که از دیرباز یکی از دغدغه های بزرگ این صنعت بوده و هست. در گذشته با توجه به کوچک بودن مزارع و واحدهای پرورش دهنده، هر پرورش دهنده خودش ذرت و سویا و گندم و جو و سبوس و … را تهیه میکرد. مواد به روش سنتی آسیاب و میکسر میشدند و کارخانه خوراک دام یا طیور رایج نبود.
امروزه در پی افزایش جمعیت، با توجه به این که واحدهای کوچک به واحدهای بزرگ تبدیل شدند و صنعت دام و طیور و آبزیان روز به روز صنعتی تر می شود، پرورش دهندگان این صنعت به دنبال کوتاه شدن دوره پرورش و سود بیشتر هستند. نیازی که تنها با تکنولوژی و هوشمندی پاسخ داده میشود.
افراد و تشکل های بزرگ که سرمایه بالایی داشتند بر آن برآمدند که از کشورهای روسیه و چین و ترکیه و اسپانیا و آمریکا و … ماشین آلات تولید خوراک دام را وارد کنند. با توجه به تحریم ها و نبود پشتیبانی مناسب برای نگهداری و تامین قطعات مصرفی و از طرف دیگر هزینه زیاد این مسیر، رفته رفته بومی سازی و تولید ماشین آلات کارخانه خوراک دام و طیور در ایران گسترده شد.
در حال حاضر گروه اکوصنعت با کادر مجرب و ارائه بهترین ماشین آلات موجود به تولیدکنندگان این عرصه، با افتخار یکی از تامین کنندگان اصلی و پشتیبان های برتر در حوزه خطوط تولید خوراک در کشور میباشد.
کارخانه خوراک دام و طیور در ایران
با توجه به رشد روزافزون جمعیت در دنیا و به دنبال آن در ایران احتیاج به واحدهای پرورش دام و طیور زیاد شد و واحدهای مرغداری از 2 الی 5 هزار قطعه به 30 هزار الی 100 هزار قطعه و جدیدا به 500 هزار قطعه رسیده اند. به علاوه گاوداری های 10 الی 30 راس به واحدهای صنعتی 500 الی 1000 راس رسیده اند و به دنبال آن احتیاج به کارخانه های خوراک دام و طیور در کشور الزامی شد.
جهاد کشاورزی و دامپزشکی با هموار کردن مسیر دریافت مجوز احداث کارخانه خوراک دام و طیور برای افراد، ارگان ها و تعاونی های واجد شرایط، ظرفیت این بخش را افزایش داده است. به طوری که تعداد کارخانه های خوراک دام طیور از 10 الی 30 واحد در سال 1360 به 1200 واحد در سال 1403 رسیده است که این خود نوید شکوفایی این صنعت را میدهد.
معمولا افراد سوالات زیر را از کارشناسان ما میپرسند:
آیا احداث کارخانه خوراک دام و طیور در شرایط فعلی کشور توجیح دارد؟
آیا مقرون به صرفه است؟
سود دهی این کار چه قدر است؟
پراکندگی کارخانه ها کجاست؟
آیا در زمین خودم میتوانم مجوز بگیرم؟
چه مقدار آب و برق و گاز مورد نیاز است؟
چه ماشین آلاتی بگیرم؟
از کجا شروع کنم ؟
به بیشتر سوالات شما در مورد بازاریابی و پلن ریزی مربوطه در بخش “شرایط تاسیس کارخانه خوراک دام و طیور در سال 1402 تنها در ۱۵ گام” ( + ) پاسخ داده ایم.
تصویر زیر نشان میدهد که تا 70 درصد نیاز صنایع تامین کننده پروتئین ایران مربوط به بخش تامین خوراک گله های تحت پرورش میباشد. و با توجه به رشد روزافزون جمعیت و در پی آن افزایش روز افزون دامداری ها و مرغداری ها و تبدیل واحد های کوچک به واحد های بزرگ، این حوزه ظرفیت بالا و مطمئنی دارد. پس در پاسخ به این سوال که “آیا ورود به این کسب و کار توجیه دارد و مقرون به صرفه است؟” باید گفت که در صورتیکه به صورت درست گام های نیازسنجی منطقه ای طی شود، میتوان به درآمد زایی قابل توجهی رسید.
خرید و فروش خوراک دام
از آنجا که واحد های پرورش خوراک دام سنتی آرام آرام به واحدهای صنعتی 1000 راسی تبدیل شدند، نیاز تهیه و تامین خوراک که اصلی ترین دغدغه در پرورش دام و ماکیان میباشد، ظرفیت جدیدی را پدید آورد. بطوریکه امروزه شاهد فعالیت شبانه روزی واحد های صنعتی تولید کننده خوراک دام و فروشندگان تخصصی آن در این حوزه هستیم.
پس از هماهنگی های انجام شده بین جهاد کشاورزی با ارگان هایی مثل دامپزشکی و شهرک های صنعتی و شهرداری و فرمانداری ضوابطی را تهیه و تصویب شده است که شغل خرید و فروش خوراک دام به صورت مستقل و بهداشتی آغاز شد. در حال حاضر با توجه به رشد روزافزون واحدهای پرورش کارخانه های خوراک دام و طیور با ظرفیت های 10000 الی 200000 تن در سال در حال فعالیت می باشند.
تفاوت کارخانه خوراک دام با کارخانه خوراک طیور
با توجه به این که نوع جیره و نوع خوراک در واحدهای پرورش دام و واحد های پرورش طیور و بخصوص آبزیان متفاوت است ماشین آلات کارخانه های این صنعت هم مقداری باهم متفاوت هستند. البته هسته اصلی خط تولید خوراک یعنی دستگاه آسیاب، میکسر، پرس پلت و دستگاه های سرد کن و کیسه پرکن و تابلو برق و بالابرها تا حدودی مثل هم هستند اما تفاوت اصلی این ماشین آلات در نوع قطعات به کار رفته آنها است.
خوراک طیور بیشتر شامل ذرت و سویا است و یک سری ویتامین ها و ریزمغذی ها، در نتیجه زیاد چرب نیست. در حالی که خوراک دام به جز ذرت و سویا از گندم و جو و سبوس و مواد چرب تر تشکیل شده است و خوراک دام با توجه به جثه حیوان از نظر ابعادی درشت تر تولید میشود. در کارخانه خوراک طیور مخازن کمتری استفاده میشود مثلا در کارخانه خوراک دام با ظرفیت 10 تن در ساعت حدود 8 الی 10 مخزن اولیه و 6 الی 8 مخزن ذخیره استفاده می شود، در صورتی که در کارخانه خوراک طیور این ظرفیت عمدتا نصف میشود.
لیست کارخانجات خوراک دام و طیور کشور
با توجه به وسعت استان های ایران و جمعیت و پراکندگی جغرافیایی و آب و هوایی در کشور، استان های شمالی نسبت به استان های مرکزی واحد های پرورش دام و طیور بیشتری را در خود جای داده اند. به دنبال آن کارخانه های خوراک دام و طیور بزرگی مثل دان و علوفه شرق در خراسان رضوی، کارخانه خوراک دام و طیور سوربن در شمال، کارخانه خوراک دام و طیور مدلل در بندر امام خمینی و شرکت هایی چون دانک توس و ممتاز دانه قوچان و کارخانه خوراک دام و طیور تعاونی دامداران فریمان و 1200 کارخانه دیگر به صورت انبوه در حال تامین خوراک دام و طیور این مراکز هستند.
تولید خوراک دام
یکی از دغدغه های بزرگ دولت در سالهای گذشته بخصوص واحدهای پرورش دام و طیور تهیه خوراک دام و طیور بوده است که با حمایت های دولت و جهاد کشاورزی و ارگانهای دیگر مثل دامپزشکی تولید خوراک دام را تا حدودی بومی سازی کردند.
با این حساب با افزایش جمعیت جوجه ریزی و افزایش دام ها در واحدهای دامداری دولت را بر آن داشته تا با واردات سنگین مواد خام اولیه برای تولید خوراک مثل ذرت و سویا از کشورهای برزیل و اکراین و … نیاز های کشور را تامین کند. در نتیجه راه اندازی کارخانه خوراک دام و طیور با برنامه ای حرفه ای میتواند کسب و کار جدی و سود چشمگیری را به همراه داشته باشد.
خط تولید کارخانه خوراک دام
خط تولید کارخانه های خوراک دام طیور در دو سطح کارگاهی و کارخانه ای پیاده سازی میشود. خط تولید 1 الی 3 تن در ساعت خطوط کارگاهی کوچک محسوب می شوند و خط های 5 و 10 و 20 و 30 الی 100 تن در ساعت کارخانه های با تکنولوژی پیشرفته تر هستند و بدیهی است در کارخانه ای خوراک دام و طیور با ظرفیت 50 تن در ساعت روزانه در ۲ شیفت کاری 10 ساعته بیش از 1000 تن خوراک در روز تولید میشود که این خود نشان دهنده وسعت کار و تکنولوژی روز است.
توضیحات مختصر داده شده کاملا گویای این مطلب است که تولید روزانه این حجم از خوراک باید در قالب خط تولیدی قابل اعتماد باشد که پیشرفته بودن ماشین آلات و کارآمد بودن مخازن و سیلو های مواد خام اولیه را می طلبد.
کارخانه خوراک دام و طیور با چه ظرفیتی؟
ظرفیت ماشین آلات خط تولید خوراک دام و طیور با توجه به محدوده جغرافیایی و جمعیتی دام و طیور منطقه و استان و درخواست موسس و موافقت های اصولی جهاد کشاورزی و دامپزشکی متفاوت است.
در ادامه تجهیزات اصلی تشکیل دهنده دو ظرفیت متداول خط تولید خوراک دام و طیور را شرح میدهیم.
خط تولید خوراک دام 3 تا 5 تن بر ساعت
- سیلوهای 100 الی 500 تنی مواد اولیه ( سیلوهای فلزی )
- انتقال به آسیاب
- آسیاب 5 تن
- مخازن 5 الی 10 تن
- سیستم توزین 500 کیلویی
- سیستم میکسر 500 کیلویی افقی و مخازن
- دستگاه پرس پلت 350 و 420
- سردکن و فن سیکلون
- کیسه گیری اتومات و کیسه دوزی
- تابلو برق و اتاق فرمان
- دیگ بخار
- کمپرسور باد
- استراکچر و راه پله ها
- باسکول
- اتاق باسکول
- انبار کیسه های نو
- انبار مکمل
- انبار کیسه ضایعات
- اتاق تاسیسات
- اتاق مانیتورینگ
- نگهبانی
- اداری
- سالن مواد اولیه
- انبار قرنطینه محصول نهایی
- سالن برج تولید
- ورودی و رختکن برج تولید
و در نهایت پس از نصب و راه اندازی تجهیزات برق 150 الی 250 کیلووات برای مجموعه مورد نیاز است.
خط تولید خوراک دام 7 و 10 تن بر ساعت
- سیلوهای 500 الی 1500 تنی مواد اولیه ( سیلوهای فلزی )
- انتقال به آسیاب
- آسیاب 10 تن
- مخازن 10 الی 20 تن
- سیستم توزین 1000 کیلویی
- سیستم میکسر 1000 کیلویی افقی و مخازن
- دستگاه پرس پلت 580 و 508
- سردکن و فن سیکلون
- کیسه گیری اتومات و کیسه دوزی
- تابلو برق و اتاق فرمان
- دیگ بخار
- کمپرسور باد
- استراکچر و راه پله ها
- باسکول
- اتاق باسکول
- انبار کیسه های نو
- انبار مکمل
- انبار کیسه ضایعات
- اتاق تاسیسات
- اتاق مانیتورینگ
- نگهبانی
- اداری
- سالن مواد اولیه
- انبار قرنطینه محصول نهایی
- سالن برج تولید
- ورودی و رختکن برج تولید
برای ظرفیت 7 الی 10 تن نیز برق 300 الی 400 کیلووات مورد نیاز است.
عمیقا توصیه میکنیم که در خرید تجهیزات کارخانه خوراک دام، حتما از شرکت های دارای رزومه قوی خرید کنید چون تکنولوژی روز را باید در طراحی و جانمایی و خرید بهترین ماشین آلات در نظر گرفت. این مورد برای خط تولید خوراک دام در ظرفیت های 20 تن الی 50 تن بر ساعت و ظرفیت های بالاتر بسیار پررنگ تر میشود.
شایان ذکر است که کارخانه های تولید خوراک ظرفیت بالا متشکل از چندین خط 10 الی 20 تن کنار هم به صورت موازی طراحی میشود.
خط تولید خوراک دام ظرفیت بالا
- سیلوهای 1000 الی 5000 تنی مواد اولیه ( سیلوهای فلزی )
- انتقال به آسیاب
- آسیاب 10 لی 20 تن 2 الی 3 دستگاه
- مخازن 20 الی 40 تن
- سیستم توزین 2000 کیلویی 2 الی 4 دستگاه
- سیستم میکسر 2000 کیلویی افقی و مخازن 2 الی 4 دستگاه
- سیستم روغن زن
- سیستم پرمیکس ریز مغذی ها که باید بسیار با دقت بالا باشد
- دستگاه پرس پلت 508 یا 580 یا 660 یا 750 تعداد 2 الی 4 دستگاه
- سردکن و فن سیکلون 2 الی 4 دستگاه
- کیسه گیری اتومات و کیسه دوزی 2 الی 6 دستگاه
- تابلو برق و اتاق فرمان
- دیگ بخار 2 الی 5 تن تعداد 2 الی 4 دستگاه
- کمپرسور باد
- استراکچر و راه پله ها
- باسکول
- اتاق باسکول
- انبار کیسه های نو
- انبار مکمل
- انبار کیسه ضایعات
- اتاق تاسیسات
- اتاق مانیتورینگ
- نگهبانی
- اداری
- سالن مواد اولیه
- انبار قرنطینه محصول نهایی
- سالن برج تولید
- ورودی و رختکن برج تولید
- نصب و راه اندازی
معمولا برای تامین برق این ظرفیت ها نیاز است تا پست زمینی در ظرفیت های 700 الی 2000 کیلووات نصب شود.
انواع مصرف کنندگان خوراک پلت شده
همان طور که در بخش 15 گام اساسی تاسیس کارخانه خوراک دام (+) توضیح دادیم، باید قبل از اقدام به سرمایه گذاری در این حوزه یک بیزینس پلن متناسب با بازار منطقه تان داشته باشید. یکی از بخش های مهم در بازاریابی شما شناخت سگمنت مشتریانتان خواهد بود پس مصرف کنندگان اصلی خوراک پلت و یا به عبارت دیگر مشتریان دسته اول کارخانه خوراک دام و طیور را باید بشناسید.
دسته اول خریداران خوراک دام ،دامداران گاو گوسفند و اسب و شتر میباشند. پس از آن خریداران خوراک پلت شده طیور هستند که شامل واحد های پرورش مرغ و بوقلمون و کبک میشود. در آخر نیز واحد های پرورش حیوانات خانگی، مصرف کننده بروزترین و باکیفیت ترین خوراک های تولیدی بازار میباشند.
راه اندازی کارخانه خوراک دام و طیور و آبزیان
برای راه اندازی کارخانه خوراک دام و طیور و آبزیان ابتدا باید در سامانه جهاد کشاورزی درخواست داد و سپس مدارک مربوطه را بارگذاری کرد. پس از مورد تایید قرار گرفتن مدارک شما گام اول را در برداشته اید و جهاد کشاورزی شما را به دامپزشکی، فرمانداری، شهرداری و اداره آب و برق و گاز و شرکت شهرک های صنعتی معرفی میکند. کلیه موارد گفته شده باید مرحله به مرحله طی شود تا مجوز اصلی از طرف جهاد کشاورزی و دامپزشکی صادر شود و این روند به طور معمول بین 6 الی 12 ماه زمان میبرد.
پس از طی این مراحل می توانید برای خرید ماشین آلات اقدام کنید. خبر خوب اینجاست که کارشناسان فوق حرفه ای اکوصنعت که تا به امروز ده ها کارخانه خوراک دام و طیور از صفر تا صد برنامه ریزی، طراحی و اجرا کرده اند، از گام اول در کنار شما هستند. توجه داشته باشید که فاز اولیه یعنی از شروع تا گرفتن مجوز ها به طور عادی 6 الی 12 ماه زمان میبرد. پس از آن روند طراحی و نصب ماشین آلات حدود 6 الی 12 ماه زمان خواهد برد.
توجه داشته باشید که قبل از خرید زمین و ساخت بنا حتما به مدت 3 ماه بازارگردی و بازار سنجی را انجام دهید و به اداره محترم جهاد کشاورزی برای مجوز تولید و سهمیه مواد اولیه خوراک و به اداره محترم دامپزشکی برای فاصله کارخانه از مناطق پر خطر و الزامات بهداشتی و اداره محترم برق برای تامین برق مورد نیاز کارخانه مراجعه نمایید.